Diagnostyka ADHD u dzieci i młodzieży

Proces diagnozy ADHD u dzieci i młodzieży

Diagnoza ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder), czyli zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, stanowi kluczowy etap w zrozumieniu trudności, z jakimi borykają się dzieci i młodzież, oraz w opracowaniu odpowiednich metod wsparcia.

Wielu młodym osobom z ADHD przez długi czas trudno jest poradzić sobie z wyzwaniami, które często pozostają nierozpoznane lub są mylnie interpretowane przez otoczenie. Objawy ADHD mogą przejawiać się w trudnościami z koncentracją, nadmierną impulsywnością, a także problemami z nadmierną aktywnością, co wpływa na funkcjonowanie w szkole, w relacjach rówieśniczych czy w codziennych obowiązkach. Dzieci z ADHD mogą zmagać się z frustracją, poczuciem niepowodzenia oraz problemami w relacjach z innymi. Nieleczone ADHD może prowadzić do problemów z samooceną, rozwoju lęku społecznego i innych zaburzeń emocjonalnych.

Przeprowadzenie diagnozy ADHD u dzieci i młodzieży pozwala na lepsze zrozumienie ich trudności, a także na opracowanie odpowiednich strategii wsparcia i radzenia sobie z codziennymi wyzwaniami, co wspiera ich rozwój i integrację w środowisku społecznym i edukacyjnym.

Niezdiagnozowane ADHD może przyczyniać się do występowania zaburzeń depresyjnych, lękowych, odżywiania czy uzależnień. Rzetelna diagnoza ADHD pozwala na lepsze zrozumienie swojego funkcjonowania, a także na opracowanie strategii radzenia sobie z codziennymi wyzwaniami i wdrożenie adekwatnych form leczenia.

UMÓW WIZYTĘ

Czym jest ADHD u dzieci i młodzieży?

ADHD w dzieciństwie objawia się przede wszystkim trudnościami w utrzymaniu uwagi, co może prowadzić do problemów z nauką i wykonywaniem codziennych obowiązków. Dzieci często wykazują nadmierną ruchliwość, mają trudności z siedzeniem w miejscu, a także z regulowaniem emocji, co może powodować impulsywne zachowania. Mogą być postrzegane jako nadpobudliwe, a ich zachowanie może wpływać na relacje z rówieśnikami i nauczycielami. W życiu nastoletnim objawy ADHD mogą przybrać na sile lub zmieniać formę. Młodzież z ADHD może zmagać się z trudnościami z organizowaniem swoich aktywności, zapominać o zadaniach i mieć problemy w nauce, zwłaszcza gdy wymagana jest samodzielność i koncentracja. W tym okresie mogą nasilić się problemy z impulsywnością, co może prowadzić do ryzykownych decyzji, trudności w relacjach interpersonalnych oraz frustracji, szczególnie gdy młodzi ludzie zaczynają dostrzegać różnice w funkcjonowaniu swoim i rówieśników. Rzetelna diagnoza i odpowiednie wsparcie w tym okresie życia mogą pomóc w lepszym radzeniu sobie z objawami, budowaniu stabilnego poczucia wartości i relacji społecznych.

Jak przebiega proces diagnozy ADHD u dzieci i młodzieży?

Proces diagnozy ADHD u dzieci i młodzieży składa się z kilku spotkań, w trakcie których psycholog-diagnosta zapoznaje się z historią osoby badanej, ocenia nasilenie objawów i wykonuje obserwację kliniczną. Ważnym elementem diagnozy jest różnicowanie ADHD z zaburzeniami emocjonalnymi, zachowania, lękowymi oraz zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD).

Etapy diagnozy ADHD u dzieci i młodzieży

Wywiad diagnostyczny

Proces diagnostyczny rozpoczyna się wywiadem diagnostycznym, czyli szczegółową rozmową psychologa-diagnosty lub psychiatry z rodzicami/opiekunami i dzieckiem (w zależności od wieku), która skupiona jest na historii rozwoju dziecka, występujących trudnościach i jego zachowaniu w różnych środowiskach (dom, szkoła, relacje z rówieśnikami).

Badania z użyciem specjalistycznych narzędzi diagnostycznych

Po przeprowadzeniu wywiadu diagnostycznego psycholog-diagnosta dobiera zestaw badań – wywiadów, kwestionariuszy czy testów służących zrozumieniu trudności i doświadczeń osoby badanej. W naszej klinice do diagnozy ADHD u dzieci i młodzieży wykorzystywane są przede wszystkim narzędzia takie jak DIVA Young, test komputerowy MOXO czy Conners 3.

DIVA-5 Young (Diagnostic Interview for ADHD in Children and Adolescents) to specjalistyczny, półustrukturyzowany wywiad diagnostyczny przeznaczony do oceny objawów ADHD u dzieci i młodzieży. Oparty na kryteriach diagnostycznych klasyfikacji DSM-5, umożliwia dokładną analizę objawów nadpobudliwości psychoruchowej, impulsywności oraz deficytów uwagi w różnych kontekstach – w domu, w szkole i w relacjach społecznych. Wywiad prowadzony jest z udziałem dziecka lub nastolatka oraz jego opiekunów, co pozwala uzyskać pełniejszy obraz funkcjonowania młodej osoby na przestrzeni czasu i w różnych środowiskach. Badanie z wykorzystaniem DIVA-5 Young trwa około 120 minut.
MOXO jest obiektywnym testem komputerowym, mierzącym rzeczywiste reakcje badanego na poziomie czterech wskaźników istotnych w diagnostyce ADHD: uwagi, czasu reakcji, impulsywności i nadaktywności. W dalszych krokach uzyskane wyniki porównywane są z normami. Badaniu towarzyszą różne czynniki rozpraszające – dystraktory wizualne, dźwiękowe oraz mieszane. Tym samym uzyskiwane są informacje dot. wpływu dystraktorów symulujących elementy życia codziennego na wyniki badanego. Spotkanie, na którym wykonywany jest test MOXO trwa około 50 minut.
Zestaw Kwestionariuszy do Diagnozy ADHD i zaburzeń współwystępujących Conners 3 to narzędzie służąca uzyskaniu informacji na temat zachowania, samopoczucia i funkcjonowania dziecka. Został opracowany do celów diagnozy ADHD i trudności, które często towarzyszą ADHD u dzieci i młodzieży w wieku od 6 do 18 lat. W skład baterii wchodzą kwestionariusze pełne i skrócone: samoopisowe, w wersji dla rodzica oraz w wersji dla nauczyciela badanego dziecka. Czas spotkania, na którym wykonywane są kwestionariusze Conners 3, zależy od tego, ile osób będzie je wypełniać. Na jedną osobę przeznaczone jest 40 minut, więc w przypadku dziecka i jednego rodzica/opiekuna, czas spotkania wyniesie 80 minut.

Przekazanie opinii

Ostatnie spotkanie przeznaczone jest na przekazanie sporządzonej przez psychologa-diagnostę opinii pisemnej, zawierającej zebrane w toku diagnozy informacje, wyniki badań i wnioski diagnostyczne. Jest to też czas na omówienie dalszych kroków, rekomendacje terapeutyczne, psychoedukację czy odpowiedzi na pojawiające się pytania.

Informacje dotyczące kosztu procesu diagnostycznego, z uwzględnieniem poszczególnych jego etapów, znajdują się w zakładce CENNIK.

Kiedy warto wykonać diagnozę w kierunku ADHD u dzieci i młodzieży?

Diagnozę ADHD warto rozważyć, gdy dziecko lub nastolatek zmaga się z problemami z koncentracją, częstym zapominaniem, trudnościami w organizacji czasu, impulsywnością lub problemami emocjonalnymi, które utrudniają funkcjonowanie w szkole, relacjach rówieśniczych i codziennych obowiązkach. Wczesna diagnoza pomaga lepiej zrozumieć trudności oraz opracować skuteczne strategie wsparcia, które poprawią jakość życia i umożliwią lepsze radzenie sobie z wyzwaniami.

Dlaczego warto rozpocząć diagnozę w kierunku ADHD w KeyClinic?

Zespół KeyClinic tworzą doświadczeni specjaliści – psycholodzy i psychiatrzy. Prowadzimy kompleksową diagnostykę z wykorzystaniem profesjonalnych narzędzi. Co ważne, nie poprzestajemy na postawieniu diagnozy. Wnioski z procesu diagnostycznego przekuwamy w plan dalszej strategii terapeutycznej uwzględniającej indywidualne potrzeby i kontekst życiowy osoby badanej. Procesy diagnostyczne realizowane w KeyClinic prowadzone są zgodnie z najnowszymi standardami zawartymi w klasyfikacjach ICD-11, DSM-5, a także polskimi i międzynarodowymi wytycznymi.