Czym są funkcje poznawcze?
Funkcje poznawcze to zbiór procesów psychicznych, które umożliwiają nam odbieranie, przetwarzanie i wykorzystywanie informacji z otoczenia w sposób potrzebny do codziennego funkcjonowania. Obejmują takie zdolności jak uwaga, pamięć, myślenie, rozumienie języka, orientacja, a także tzw. funkcje wykonawcze, czyli umiejętność planowania, podejmowania decyzji, kontrolowania impulsów i elastycznego reagowania na zmieniające się sytuacje. To właśnie dzięki funkcjom poznawczym możemy skutecznie uczyć się, komunikować, rozwiązywać problemy oraz dostosowywać się do wymagań życia codziennego – zarówno w sferze osobistej, jak i zawodowej.
Diagnoza etapowa
W KeyClinic realizujemy etapową diagnozę funkcji poznawczych, która pozwala uzyskać pełny i zniuansowany obraz funkcjonowania poznawczego osoby badanej, niezależnie od wieku. Proces ten obejmuje:
- Pogłębiony wywiad kliniczny
- Badanie przesiewowe z zastosowaniem ACE-III (Addenbrooke’s Cognitive Examination III)
- Badanie pamięci werbalnej z zastosowaniem CVLT (Kalifornijskiego Testu Uczenia się Językowego)
Opcjonalnie: skrócona wersja testu Stanford-Binet 5, jeśli istnieje potrzeba pogłębionej analizy profilu poznawczego.
Etap I – Pogłębiony wywiad psychologiczny
- Proces diagnozy rozpoczyna się od szczegółowego, klinicznego wywiadu z pacjentem (oraz/lub jego rodziną), którego celem jest:
- zebranie informacji na temat dotychczasowego funkcjonowania,
- analiza objawów zgłaszanych przez pacjenta w obszarze pamięci, uwagi, koncentracji czy orientacji,
- określenie kontekstu edukacyjnego, zawodowego i emocjonalnego,
- rozpoznanie potencjalnych czynników zakłócających funkcje poznawcze (np. stres, zaburzenia nastroju, ADHD).
Etap II – Test ACE-III (Addenbrooke’s Cognitive Examination III)
- To narzędzie przesiewowe, które pozwala ocenić kluczowe obszary funkcji poznawczych:
- uwaga i orientacja,
- pamięć (krótkotrwała i odroczona),
- funkcje językowe,
- funkcje wzrokowo-przestrzenne,
- funkcje wykonawcze.
Test jest szczególnie użyteczny w różnicowaniu łagodnych zaburzeń poznawczych, początkowych objawów otępiennych czy w ocenie poznawczej osób z podejrzeniem zaburzeń neuropsychicznych.
Etap III – CVLT-L (California Verbal Learning Test)
- Jeśli wywiad wskazuje na trudności w obszarze uczenia się lub zapamiętywania, stosujemy test pamięci werbalnej CVLT, który pozwala:
- ocenić mechanizmy uczenia się, zapamiętywania i odtwarzania informacji słownych,
- zbadać strategie pamięciowe, interferencję, rozpoznawanie i podatność na dystrakcje,
- określić charakter deficytów – czy są one typowe dla zaburzeń uwagi, czy raczej wskazują na głębsze deficyty neurologiczne.
Etap IV – Stanford-Binet 5 (wersja skrócona, jeśli potrzeba)
- W przypadkach wymagających dokładniejszej analizy potencjału intelektualnego oraz szczegółowego profilu poznawczego, proponujemy zastosowanie skróconej wersji testu Stanford-Binet 5. Badanie to umożliwia ocenę:
- rozumowania płynnego – zdolność do logicznego myślenia i rozwiązywania nowych problemów,
- pamięci roboczej i szybkości przetwarzania informacji,
- myślenia ilościowego i werbalnego.Test ten jest rekomendowany zwłaszcza:
- w diagnozie trudności edukacyjnych i poznawczych u młodych dorosłych,
- przy podejrzeniu nierównomiernego profilu zdolności (np. w spektrum autyzmu, ADHD),
- w celu wsparcia decyzji edukacyjnych lub terapeutycznych
Informacje dotyczące kosztu procesu diagnostycznego, z uwzględnieniem poszczególnych jego etapów, znajdują się w zakładce CENNIK.
Dlaczego warto przeprowadzić pełną diagnozę funkcji poznawczych?
- Uzyskanie precyzyjnego obrazu funkcjonowania poznawczego w kluczowych obszarach: pamięci, uwagi, języka, orientacji, myślenia logicznego i funkcji wykonawczych.
- Zróżnicowanie źródeł trudności poznawczych – czy wynikają z deficytów uwagi, stanów depresyjnych, czy zmian neurodegeneracyjnych.
- Opracowanie indywidualnych rekomendacji edukacyjnych, terapeutycznych lub adaptacyjnych, adekwatnych do rzeczywistych możliwości pacjenta.
- Wsparcie w procesach orzeczniczych lub decyzjach o zmianie ścieżki edukacyjnej/zawodowej.
W KeyClinic łączymy najnowszą wiedzę psychologiczną z praktyką kliniczną
- Badania są prowadzone przez doświadczonych psychologów-diagnostów specjalizujących się w neuropsychologii klinicznej i psychometrii.
- Każdy etap diagnozy dostosowujemy indywidualnie – zależnie od zgłaszanych trudności, potrzeb pacjenta i kontekstu funkcjonowania.
Końcowy raport zawiera szczegółową analizę wyników oraz praktyczne wskazówki dla dalszego wsparcia psychologicznego, edukacyjnego lub terapeutycznego.
